Opeens is het herfst. Wat nu?

Hoe zo gemakkelijk mogelijk door deze overgang heen te komen

Gisteravond was het opeens zover. Na een zomer vol overvloedige zon en warmte en een mooie nazomer die nog steeds veel zon en warmte bracht, was het opeens donker, nat en herfstig. Het rook herfstig, het voelde herfstig en het zag er herfstig uit.

Ik woon naast een koeienstal en tegenover een schapenweide. In de zomer, toen het heet was, lieten de dieren heel veel van zich horen. Hard loeiende, soms schoppende koeien, hard blatende schapen. Hoe warmer het was, hoe luider ze waren. Afgelopen nacht heb ik ze niet gehoord. De energie is plots van uitwaarts, naar inwaarts gekeerd. Ook de katten liggen opeens voornamelijk te slapen. Het is een beetje saai. Verstilling, vertraging.

In de herfst laten de bomen hun blad vallen, gaan diverse dieren richting winterslaap, veel winterharde planten lijken te verdwijnen in de grond. Na de koele fruitshakes en ijsjes krijgen mensen behoefte aan stoofpotjes, soepen en warme dranken. De eerste mensen worden weer verkouden; de R is in de maand.

In de Chinese geneeskunde gelden seizoensovergangen altijd als fasen die energie kosten. De natuur staat opeens in een andere stand, en dus moet het lichaam zich aanpassen. De pittigste overgang van seizoenen is volgens de Chinezen die van de zomer naar de herfst. Dit omdat de je opeens van een uitwaartse, onbezorgde energie en een situatie van overvloed moet veranderen in een inwaartse energie. De overvloed is voorbij; warmte, licht, zon wordt schaars. De wind waait en je moet je er op kleden. Je lichaam moet zichzelf weer beschermen tegen de kou, het vocht en de wind. En dat vindt niet iedereen leuk. 

Voorbereid de herfst in

Hoe ga je hier zo goed mogelijk mee om? Tegenhouden kan je het niet. De herfst kent ook mooie kanten, maar het is geen zomer. Dit veroorzaakt vaak toch een klein beetje een rouwproces. Met daarin elementen zoals ontkenning, somberheid, en uiteindelijk acceptatie. (Er zijn overigens ook mensen die de herfst heerlijk vinden en er helemaal geen moeite mee hebben).  

Volgens de oude Chinese artsen kan je het beste zo goed mogelijk meebewegen met de omslag. Dat betekent: je warm kleden, een sjaal om doen om je hals te beschermen tegen de wind, warme dingen eten, meer rust en slaap opzoeken en de aandacht vaker naar binnen keren. Dit is het seizoen waarin je gaat uitvinden wat je mee wilt nemen van dit jaar, en wat je achter je laat. Net zoals de bomen dat doen. Straks in de winter ga je nog dieper naar binnen en broed je als het ware onder de grond op wat zich in het nieuwe jaar gaat laten zien. Maar nu eerst laat je dingen achter.

Dit is het seizoen om weer Vitamine D3 te gaan slikken om te voorkomen dat je grieperig en verkouden wordt. Thee van goudsbloem ‘zomerzon in een potje’ kan je helpen als je de kou al te pakken hebt. Verwarmende kruiden die we kennen van het herfstsnoep zoals speculaaskruiden, kaneel, kruidnagel, peper en komijn helpen je om warm en sterk te blijven.  Pompoensoep, havermoutpap en stoofpotten houden je buik warm. Sokken beschermen je enkels, waar veel meridianen aan de oppervlakte lopen, tegen de kilheid. Een dikkere deken houdt je warm in de nacht.

Bij acceptatie komt ook dat de mooie kanten helder worden: het bos is op z’n mooist als alles straks geel en oranje kleurt. De donkere avonden kennen een heel nieuw soort gezelligheid. Werken gaat gemakkelijker nu het niet meer zo warm is. En de feestdagen liggen nog voor ons.

Straks, als de langste nacht (21 december) achter de rug is, is de beweging alweer heel langzaam richting uitwaarts. Al zal het tot het losbarsten van de lente duren tot er weer echte expansie en overvloed zijn. Tot die tijd, dekentje, kopje thee, en genieten dan maar.