Deel 3: De ‘R’ is er.

Goed de winter doorkomen begint nu

Dit is deel 3 van mijn blogserie over hoe je goed voor jezelf kunt zorgen in het Corona-tijdperk. In Deel 1 besprak ik longgezondheid, in Deel 2 belichtte ik zomerzon in relatie tot je gezondheid. In dit derde blog kan je lezen wat je kan doen om je kans te verkleinen dat je komende winter luchtwegklachten krijgt.

Virus of kou?

Een luchtweginfectie kan van een verkoudheidsvirus komen, of van een griepvirus, maar ook van het Corona-virus. In de Chinese geneeskunde werd van oorsprong niet in ziekteverwekkers gedacht, maar in omstandigheden in het lichaam die ziekte in de hand werken, zoals kou of teveel vocht.

Onder sommige omstandigheden is het lichaam extra kwetsbaarder voor ziekte, en dus ook voor infectie. Het zijn die omstandigheden die met onder andere acupunctuur beïnvloed kunnen worden, waardoor ziekte kan worden voorkomen of verminderd. Je kan ook zelf dingen doen om deze omstandigheden te beïnvloeden.

De R in de maand

Niet alleen in de Chinese, maar ook in de Westerse cultuur wordt een duidelijk verband benadrukt tussen het seizoen en de gezondheid. Wanneer hier de R in de maand is, gelden bepaalde adviezen om ziekte te voorkomen. Je zou het zo vergeten, aangezien deze week nog stranddagen bevatte, maar de R is intussen alweer ruim 2 weken in de maand. Dat betekent dat de tijd is gekomen om je extra te beschermen tegen ziekte.

Wind, vocht en koude: de logica achter de sjaal

Het is nog nazomer, maar er zullen gauw steeds meer kenmerken van de herfst in het weer voorkomen. De herfst kent veel wind, vochtige luchten en koude, vaak alle drie tegelijk. De Chinezen noemen dit ‘externe pathogene factoren’. De wind zet volgens hen de poriën open, waardoor kou en vocht naar binnen kunnen. Dit gaat het gemakkelijkst in het gebied van bovenrug en nek. Van daaruit trekt de narigheid dan omhoog richting de luchtwegen en zo kan verkoudheid ontstaan. Dit is waarom het zo belangrijk is om je bovenrug en hals te beschermen tegen wind en kou. Nu is de tijd al aangebroken om een (dunne) sjaal te dragen. Als het nog wat kouder wordt, kan koude wind gemakkelijk ook je hoofd gaan teisteren. Dat kan hoofdpijnklachten geven, of nog meer kans geven op verkoudheid. Wanneer het echt kouder wordt, is een muts geen overbodige luxe. Ook je onderrug, je enkels en je polsen zijn typische ‘ingangen’ van koude herfstige luchten. Ook die kan je dus beter bedekken, ondanks de mode om het hele jaar met blote enkels te lopen.

 Een simpele sjaal kan het verschil betekenen tussen verkouden worden of fit blijven

Vitamine D

Traditioneel werd in veel Westerse landen levertraan geslikt wanneer de R in de maand was. Levertraan bevalt o.a. vitamine D. Die maak je in de zomermaanden aan wanneer je huid in contact komt met de zon. Buiten de zomermaanden om echter is de zon niet zo krachtig en moet je vitamine D uit je voeding halen. In Deel 2 van dit blogserie besprak ik al de link tussen vitamine D en luchtweginfecties (1, 2). Nu is dus een goed moment om weer vitamine D3 te gaan bijslikken. 

Neem nu al gas terug

De herfst en winter duren lang in Nederland. Golven van luchtweginfecties zijn vaak het heftigst aan het einde van de winter, wanneer vitamine D, warmte en uithoudingsvermogen uitgeput beginnen te raken. In de Chinese geneeskunde wordt benadrukt dat je al vanaf de nazomer, nu dus, niet te wilde uitspattingen meer moet hebben, zodat je de winter fit door kunt komen. Het is dus nu al zinvol om op tijd te gaan slapen, wat extra gezond te eten en bijvoorbeeld alcohol te matigen. 

Voeg warmte toe

In de nazomer en herfst is het raadzaam (en lekker) om al verwarmend te gaan eten. Dit betekent bijvoorbeeld dat salades en tropisch fruit, die in de zomer zo verfrissend werken, nu niet zo’n goed idee zijn. Verwarmende soepen (bijvoorbeeld pompoensoep) zijn nu juist wel helpend. Net zo als stamppotjes, stoofpotjes, ovengerechten, warme dranken en verwarmende kruiden zoals kaneel, kruidnagel, speculaaskruiden, gember en kurkuma. Het sinterklaas-snoep bevat vaak veel verwarmende kruiden en dat is niet voor niets. Net als wintertheeën.

Blijf wel in contact met de buitenlucht

Je lichaam heeft het nodig om te voelen hoe het er voor staat met de natuur en de seizoenen. Het is dus goed om, ook in de herfst en winter, regelmatig naar buiten te gaan. Op die manier kan je lichaam zich voorbereiden op wat er komt. 

Weerstandverhogende therapieën

Weerstandverhogende therapieën, waaronder acupunctuur, hebben vaak vooral zin wanneer ze worden ingezet nog voordat de problemen beginnen. Dus niet wanneer je al met een verkoudheid vecht, maar nu. Je immuunsysteem bouw je het liefst op voordat de winter losbarst.

Referenties

1) Vitamin D supplementation to prevent acute resperatory infections: individual participant data meta-analysis. Martineau et al, 2019. Health Technology Assessment.

2) Vitamin D and resperatory infections. De Sa Del Fiol et al, 2015. The Journal of Infection in Developing Countries.